Το ηθικό δίδαγμα μιας βροχερής καλοκαιρινής μέρας

(Κείμενο που δησμοσιεύτηκε στην bibliotheque στις 23 Ιουνίου 2015)

Το θέμα δεν είναι που μένεις, το θέμα είναι τι είσαι πραγματικά και τι αισθάνεσαι πως είσαι. Αν είσαι ένας κάκτος που ζει στη Σιβηρία, βέβαια, όσο αγκαθωτός και να αισθάνεσαι οι ρίζες σου πονάνε. Παθαίνουν αρθριτικά και μαραζώνουν. Λυγίζεις θέλοντας και μη. Ύστερα, κάνεις λογοπαίγνια και εύστοχες παρηχήσεις με λέξεις σαν αυτές – οι ρίζες που μαραζώνουν και σε ξεριζώνουν – και προσπαθείς να σκεφτείς τι άλλο είσαι πραγματικά και τι άλλο αισθάνεσαι, σαν να συμμετέχεις σε κουίζ ή σε τηλεπαιχνίδι.

Μια βροχερή καλοκαιρινή μέρα, για παράδειγμα, είναι πιθανόν να δεις τον εαυτό σου σαν ναυαγοσωστικό και να αισθανθείς έτσι. Αυτοναυαγοσωστικό, για την ακρίβεια, λες, και τότε γίνεσαι και γλωσσοπλάστης, και παρότι δεν σε καταλαβαίνει κανείς εφόσον μιλάς με λέξεις που δεν υπάρχουν και οι γλωσσολόγοι μπορεί να σε αφορίσουν, εσύ καλύπτεσαι με τον νεωτερισμό σου, και αρχίζεις να νιώθεις λίγο πιο καλά.

‘Η λίγο πιο παράξενα.

Η παραξενιά των πραγμάτων, οι ανεξήγητες πλευρές τους, τα κάνουν κάπως πιο υποφερτά. Στην αρχή, τουλάχιστον, νομίζεις.

Σε βοηθούν να νιώσεις λιγάκι πιο ανεύθυνος, πιο ελαφρύς, μπορεί και κάπως αθώος. Ξεθωριάζουν κάπως τα χρώματα των εννοιών και σε αντικαθιστούν με κάτι ανώτερο ως προς την ορθή σου κρίση. Αν δεν περνούν τα πάντα απ’ το χέρι σου, σκέφτεσαι, δεν είσαι ούτε υπεύθυνος ούτε ένοχος γι’ αυτά. Κάποιος άλλος ευθύνεται για όσα σε ενοχλούν ή έστω για όσα δεν καταλαβαίνεις. Και περιμένεις τη θεία δίκη, τον από μηχανής θεό, το χεράκι που κάποιος θα βάλει, για να ανακουφιστεί η απορία για τις μετατοπισμένες ευθύνες σου ή για το αίσθημα κενού σου.

Διαπράττεις λάθη, αστοχίες, ατεχνίες και μικρά ή μεγάλα εγκλήματα, και τα φορτώνεις στην πλάτη του πεπρωμένου ή των καιρών. Στο θέλημα κάποιου Κυρίου. Γίνεσαι ο απατεωνίσκος του εαυτού σου. Τον εξαπατάς και τον απαλλάσσεις χάρη σε ψευδομάρτυρες, του στήνεις παγίδες και ξόβεργες που μοιάζουν με βουνά από ρύζι και μέλι, του πετάς σωσίβια που τον βολεύουν αλλά δεν τον συμφέρουν εφόσον δεν είναι ανθεκτικά και κινδυνεύουν να βουλιάξουν στο πρώτο κύμα.

Όμως αυτό προτιμάς να το παραβλέψεις επειδή είσαι δειλός.

Τα φορτώνεις όλα στην παραξενιά, στην ιδιορρυθμία, στο αλλοπρόσαλλο, στο «έτσι είναι», και νομίζεις πως ξεμπερδεύεις.

Το μόνο που σου μένει αφού περάσει ο καιρός και ξεγλιστρήσεις προσωρινά από τα δεινά που σε βαραίνουν, είναι να περιμένεις καθισμένος στη γωνίτσα σου να έρθει εκείνη η μπλε ώρα όπου όλα θα γυρίσουν για να σου ζητήσουν εξηγήσεις. Τίποτα από όσα έπραξες και αισθάνθηκες, έστω και για μια στιγμή, δεν σε ξεχνάει, ούτε σε συγχωρεί. Όλα θα τα πληρώσεις, όλα θα σε θυμηθούν και θα γυρίσουν ξανά να σου ζητήσουν το λόγο.

Είναι καλύτερο να μην εμπιστεύεσαι τη μοίρα σου λοιπόν, μιας και μοίρα δεν υπάρχει.

Εμπιστέψου καλύτερα το ένστικτό σου που, ακόμη και ανεξήγητα, σε ωθεί να πράξεις.

Να αισθανθείς τι είσαι πραγματικά και τι αισθάνεσαι πως είσαι.

Να διαβάσεις μέσα από τα γεγονότα και τα αισθήματα και να δεις πώς και αν συνδυάζονται, αν μπορούν να συμβιώσουν και να αγαπηθούν, αν έγινε σωστό κουμάντο.

Οι καθυστερημένες απώλειες δεν είναι λιγότερο απώλειες από εκείνες που κατέφθασαν εγκαίρως. Ακόμα και αν καθυστερήσεις να το διανοηθείς, οι αντικειμενικές συνθήκες του κόσμου θα βρουν μια ρωγμή κρίσεως για να σε διαπεράσουν. Όσο είναι νωρίς αγνοείς την αίσθηση του κινδύνου, του ανεκπλήρωτου, του επικείμενου χαμού. Έτσι το θέλει η φύση. Αισθάνεσαι αθάνατος, λεοντόκαρδος και αεί θριαμβευτής. Σαν νεαρός ή σαν ερωτευμένος.

Όταν έρθει το πλήρωμα του χρόνου, μαζί με τα αρθριτικά στις ρίζες σου, μαζί με την μικρή τρυπούλα στο αυτοναυαγοσωστικό σου, καταφθάνει και η σοφία της ωριμότητας και των γενναίων ειλικρινών. Η ώρα όπου όλα εξηγούνται και δεν χωράνε χωρατά. Η ώρα που η τράπουλα ξαναμοιράζεται στους παίκτες.

Τότε οι σκέψεις και τα αισθήματα οφείλει να αποδειχθεί πως συμβάδισαν στο ακέραιο με τις παλιές σου πράξεις. Γιατί αν έχεις κάνει το λάθος και έκλεψες το ένα ή το άλλο στο λογαριασμό, αν έπαιξες άτιμο παιχνίδι, τα ρέστα που θα οφείλεις θα είναι ακριβά. Χρεωμένα με δίκαιο, αμετάκλητο και πολύ ζόρικο τόκο.

—